Skip to content Skip to footer

Muhafazakar Toplumlarda HIV/AIDS ve İncinebilir Gruplara Yönelik İnsan Hakları Temelli Yaklaşımlar

Albany New York Devlet Üniversitesi Profesörü ve Küresel Sağlık ve İnsan Hakları Enstitüsü müdürü Arash Alaei ve Kamiar Alaei tarafından düzenlenen oturumda, muhafazakar toplumlarda HIV/AIDS’e yönelik insan hakları temelli yaklaşımların önemi vurgulandı. Oturumda öncelikle Arash ve Kamiar Alaei tarafından Ocak 2016’da İstanbul’da düzenlenmiş olan ve Pozitif Yaşam Derneği’nin de katıldığı ‘Yüksek Düzey HIV/AIDS Toplantısı’nın raporu paylaşıldı. Sonrasında ise Orta Doğu, Uzak Doğu, Kuzey Afrika, Doğu Avrupa ve Orta Asya Bölgelerinden katılımcıların sunumları yapıldı.

Oturum genel olarak HIV/AIDS’e yönelik önleme ve tedavi çalışmalarında dinin ve dini liderlerin rolü konularını içeriyordu. Yukarıda adı geçen bölgelerdeki toplumlarda savunmasız grupların, özellikle damar içi madde kullananların, erkeklerle seks yapan erkeklerin, seks çalışanlarının ve kadınların incinebilirlikleri ve sosyal damgalanmaya maruz kalmalarının önüne geçmek için dini liderlerin oynayabileceği önemli rol vurgulandı.

Sunum yapanlar arasında Pozitif Yaşam Derneği’ni temsilen, Pozitif Yaşam Destek Merkezi Koordinatörü Yasin Erkaymaz da vardı. Oturumda, UNAIDS Orta Doğu ve Kuzey Afrika Bölge sorumlusu Yamina Chakkar, OPEK (Petrol ihracatcısı) ülkeleri Kalkınma Ajansı sorumlusu Shirin Hashemzadeh, güvenli şırınga paylaşımı ve rehabilitasyon programlarına İslam dininin bakışı üzerinde sunumunu yapan, Uluslararası AIDS Topluluğu üyesi Adeeba Kamarulzaman, HIV/AIDS ve İnsan Hakları konulu sunumu ile Fas’tan katılan Aziza Benani, İslam ve HIV/AIDS konulu sunumu ile dikkat toplayan Lübnanlı din adamı, hakim ve aktivist Mohammad Abou Zeid yer aldı.

Yasin Erkaymaz, konuşmasında Türkiye’de HIV ile yaşayanların karşılaştıkları sosyal damgalanmayı aktardı. Tanı alma ve güçlenme süreçlerini aktaran bir danışanın mektubunu okudu. Konuşma katılımcılar tarafından büyük ilgi görerek uzun süre alkışlandı.

Pozitif Yaşam Derneği, Güney Afrika konferansına katılmak üzere kabul aldığında sosyal ağlar üzerinden çağrı yapmış ve danışanlarından, konferansta paylaşılmak üzere mektuplar yazmasını istemişti. Çağrı üzerine gelen bu mektupta, danışanın kendi ağzından, tanı alma süreci, sağlık kuruluşunda karşılaştığı ayrımcı ve destekleyici farklı tutumlar, tanı sonrası yaşadığı izolasyon, diğer HIV ile yaşayan arkadaşlarla tanışma sürecinde yaşamının olumlu yönde nasıl değiştiğini anlatıyordu. Pozitif Yaşam Destek Merkezi Koordinatörü Yasin Erkaymaz ayrıca Türkiye’de HIV/AIDS ile ilgili rakamları ve genel bilgileri de kısaca paylaştı.

Hakim ve din adamı Mohammad Abou Zeid’in konuşması da panelde dikkat çeken bir başka konuşma oldu. Abou Zeid, bu konferansta din adamı ve hakim kimliğiyle değil, aktivist kimliğiyle bulunduğunu vurgulayarak HIV/AIDS alanında dini liderlerin yaklaşımına eleştirel bir bakış getirdi. Konferans boyunca tüm şehirde ücretsiz olarak dağıtılan prezervatif paketlerinden birini eline alan ve kürsüdeki konuşması sırasında eline bir prezervatifi alarak konuşmasına devam eden Abou Zeid şöyle dedi:‘Benim ülkemde (Lübnan), elinde prezervatif tutan bir din adamı göremezsiniz. Hatta çoğu, eczanede bile kondomların yanında duramaz. Burada bunu yapıyorum çünkü biz din adamları olarak bu konuyu konuşmalı, bu konuya temas etmeliyiz. Ayrıca HIV ile yaşayanları ve eşcinsel erkekler dahil olmak üzere damgalanan grupları bizler dışlamamalı, onlara manevi destek başta gelmek üzere tüm hizmetleri eşit olarak sunmalıyız.’