Gebelik süreçlerinde çift ve/veya bireylerin istedikleri sayıda çocuğa sahip olması ve gebelikle ilgili sorumluluklarını alarak karar verebilecek bilgi, eğitim ve imkana sahip olmaları önemlidir. Erken, ileri yaşlardaki gebeliklerde, sık gebeliklerde ve istenmeyen gebeliklerde riskli gebelik oranları artar. Genel sağlık durumunu olumsuz etkileyen ve ölümle sonuçlanabilecek sağlık sorunları yaşanabilir.
Gebeliği önleyici yöntemlerin doğru kullanımı için sağlık personelinden bilgi alınmalı, kişinin tercih ve ihtiyaçlarına göre bir yada birden fazla yöntemden oluşan gebeliği önleme şekli planlanmalıdır. Bütüncül bir cinsel sağlık ve üreme sağlığı için düzenli olarak sağlık kontrolleri yaptırılmalıdır. Kayıt belgesine sahip mülteciler gebeliği önleyici yöntemlerle ilgili bilgi ve uygulama için Sağlık Bakanlığı’na bağlı birinci basamak sağlık kurumu olan Göçmen Sağlığı Merkezleri, Aile Sağlığı Merkezleri, Toplum Sağlığı Merkezleri, Kadın Sağlığı Merkezlerine başvurabilirler.
Gebeliği önleyici yöntemlerden bazıları aşağıdaki gibidir;
Başarılı olması için düzenli kullanımları zorunludur. Hormonal mekanizmalar aracılığıyla döllenme ve/veya gebeliğin oluşması engellenir.
Cilt altına yerleştirilen kapsülün düzenli salgıladığı hormonlar aracılığı ile tıpkı hap ve iğnelerde olduğu gibi gebeliğin oluşması önlenir. Kapsül, bu konuda eğitim almış sağlık personeli tarafından üst kolda deri altına yerleştirilir. 3 yıla kadar etkisi vardır.
Rahim içine yerleştiren araç döllenme ve/veya gebeliğin oluşması engellenir ve aracın türüne göre 10 yıla kadar koruma sağlayabilir. Bu konuda eğitim almış ve sertifikalı sağlık personeli tarafından uygulanmalıdır.
Yumurtalık tüpleri ve sperm kanalları basit cerrahi girişim ile kapatılır. Yumurtalık hücresi ile sperm birleşmesi yaşanamaz ve döllenme gerçekleşmez.
Düzenli bir gebeliği önleyici yöntem değildir. Acil gebeliği önleyici yöntem olarak da bilinir. İsteğe bağlı ya da şiddet sonucu korunmasız cinsel ilişki sonrasında bu yöntem kullanılabilir. Hapın türüne göre 72/120 saat içerisinde alınmalıdır. Ne kadar erken kullanılırsa o kadar etkilidir, gebelik oluştuktan sonra herhangi bir etkisi yoktur. Eczanelerden temin edilebilir.
Kondomun diğer gebeliği önleyici yöntemlerden farkı, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı koruyucu olan tek yöntem olmasıdır.
Temel olarak meninin kondom içinde tutulmasını sağlar, cinsel bariyer olarak vücut sıvılarının (vajinal sıvı ve/veya prostat sıvısı ve meninin) partnere temasını engeller. Kondom, gebeliği önleyici yöntemlerden biri olmasının yanı sıra cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı korunma için de kullanılmalıdır. Kondomlar, üst üste birden fazla kez kullanılmamalı, her birleşme öncesinde yenilenmelidir.
Gerek cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar gerekse gebeliği önlemek için birleşmenin başından sonuna kadar kondom kullanılmalıdır. Yalnızca boşalma (ejakülasyon) öncesi kullanılan kondom yeterli bir koruma sağlamayacaktır. Ejakülasyon öncesi salgılanan prostat sıvısı CYBE ajanları ve sperm barındırabilmektedir.