Özetlenen makale:
Prachakul, Worawan, Grant, Joan S., Pryor, Erica, Keltner, Norman L. and Raper, James L. (2009) Family relationships in people living with HIV in a city in the USA, AIDS Care, 21 (3), 384-388.
Bu çalışma ABDnin güneydoğusundaki bir şehirde yaşayan HIV Pozitif kişilerin aile yapıları hakkında bilgi toplamak amacıyla gerçekleştirilmiş. Aile kavramı, bu çalışmada yalnızca kişinin kan bağı ya da evlilik yolu ile bağlı olduğu kişiler ile sınırlı tutulmamış ve ister sevgili, ister iş arkadaşı, ister uzak akraba olsun, kişinin yakın ilişki içinde olduğu, kendisine destek olan ve ailesi olarak gördüğü kişileri kapsayacak şekilde, daha güncel bir tanım kullanılmış.
Araştırma HIV’le yaşayanlara tedavi sağlayan iki sağlık kuruluşunda 150 katılımcı ile gerçekleştirilmiş. Katılımcıların büyük çoğunluğunu (% 79.3 oranında) 19-68 yaşları arasındaki erkekler oluşturuyor. Yine çoğu Afrika kökenli Amerikalılardan oluşuyor. Katılımcıların % 68.7si bekar, % 48i heteroseksüel. Ayrıca katılımcıların yarısının (% 50.7) engelli bireyler olduğu belirtilmişse de makalede bu kişilerin hangi engelli gruplarında olduğu hakkında hiçbir bilgiye yer verilmiyor. Katılımcıların tanı almalarından bu yana geçen süre ortalaması ise 9 yıl.
HIV’le yaşayan kişilerin hangi tanıdıklarını aileleri olarak gördüklerini anlamak üzere yapılan bu araştırmayı tanıtmak ve katılımcılara ulaşmak için araştırmayı tanıtan posterler ve küçük el ilanları hazırlanarak, kliniklere, doktorlara ve birinci basamak sağlık kuruluşlarına dağıtılmış. Buralarda araştırmayla ilgili temel bilgi verilmiş ve eğitimli bir araştırmacı olan bir hemşire, katılımcılarla ilk temasları kurarak onaylarını almış. Ayrıca araştırmaya katılacak olan kişilerin, soruları yanıtlayabileceklerinden emin olmak amacıyla HIV Demansı Ölçeği kullanılmış. Uygulanan anket formunda, kişilere çeşitli seçenekler sunularak (anne, baba, kardeş, eş, sevgili, arkadaş, iş arkadaşı gibi) bu kişilerden hangilerini ailelerinin bir üyesi olarak gördükleri sorulmuş.
Katılımcıların büyük çoğunluğunun (% 97.4) sevgililerini / eşlerini ailelerinin en önemli üyesi olarak işaretledikleri görülüyor. Kişinin kurduğu ilişkinin yakınlığına göre sıralandığında sevgili ya da eşleri, ilk sırada çocukları (% 97.1), daha sonra da sırasıyla anneleri (% 95.1), kardeşleri (% 84.4) ve büyük anne / büyükbabaları (% 81.8) izliyor. HIV’le yaşayan kişiler tarafından yapılan bu aile tanımı, genel olarak ABDde yaşayan nüfus üzerinde yapılan araştırmaların sonuçlarıyla uyum içerisinde olduğundan, araştırmanın sonucu olarak, HIV’le yaşayan kişilerin aile yapılarının toplumun genelindeki aile yapılarıyla bir farkı olmadığı ortaya konmuş oluyor.
Bu çalışmanın HIV’le yaşayan kişiler açısından önemi, sağlık hizmetlerinin sağlanmasında HIV’le yaşayanların ailelerinin de tedavi ve danışmanlık süreçlerine dahil edilmesi sırasında kişi için önemli aile üyelerinin kimler olduğunun tespit edilmesi olarak ifade edilebilir. Buna göre HIV’le yaşayan kişinin ailesi olarak kimleri gördüğünün ve ailenin destekleyici olan ve olmayan bireylerinin tespit edilerek buna göre danışmanlık hizmetlerinin verilmesinin önemli olduğu vurgulanıyor.
Çeviren Pınar Öktem/Odtü Sosyoloji Doktora Öğrencisi ve PYD üyesi