HIV ile Yaşayan Bireylerin Haklarına Yönelik Farkındalık ve Savunuculuk projemiz kapsamında yürüttüğümüz Stigma (Damgalama) Index Türkiye çalışmasının anketlerine Haziran 2010 itibariyle başladık. Bugüne kadar pek çok ülkede uygulanan bu çalışmanın Türkiye ayağını Pozitif Yaşam Derneği olarak gerçekleştireceğimiz için heyecanlı ve gururluyuz. Toplam 100 HIV ile yaşayan kişiye uygulanacak olan anketin çıktılarından oluşacak raporu ise Temmuz 2010 itibariyle yayınlamış olmayı planlıyoruz. Peki Stigma Index nedir ve ne gibi bir fayda sağlayacak?HIV/AIDS ile yaşayan insanlar sıklıkla damgalama ve ayrımcılığa maruz kalmaktadır. Bu kişilerin birçoğu haklarını bilmediklerinden, kendileri adına doğru bir değişim yaratabileceklerinden de haberdar değiller
Stigma Index, HIV/AIDS ile yaşayan kişilerin maruz kaldıkları bu türden davranışlarla ilgili bilgi toplayarak savunuculuk faaliyetlerini desteklemeyi ve aynı zamanda HIV/AIDS ile yaşayan kişilerin haklarını öğrenmelerini hedeflemektedir.
Projeye genel olarak HIV ile yaşayan kişiler için Stigma Index adı verilmiştir. Proje HIV ile yaşayan kişiler tarafından hazırlanmıştır ve yine HIV ile yaşayan kişiler tarafından uygulanmaktadır.
HIV ile yaşayan kişilerden bu proje ile toplanacak olan bilgilerle;
o Farklı toplumlarda yaşayan ve HIVe bağlı damgalama ve ayrımcılığa maruz kalan kişilerin değişik deneyimleri bir araya toplanacak
o Yine HIVe bağlı damgalama ve ayrımcılık konusunda ülkeler arası karşılaştırma imkânı doğacak
o Belirli bir zaman periyodunda o ülkedeki damgalama ve ayrımcılığı ölçme fırsatımız olacak
o Çeşitli ülke programları ve politika değişiklikleri için elimizde kanıt olacak
HIV ile yaşayanlar için Stigma Index in bir ülkede uygulanması ile
v HIV ile yaşayan kişilerin haklarını korumak için ulusal politikalarda değişiklik yapılması sağlanabilir
v Yeni yapılacak ulusal programlarda HIVe bağlı damgalamanın da önemli bir yer teşkil etmesi sağlanabilir.
2005ten bu yana birlikte çalışan bir grup organizasyon bir araya gelerek, Stigma Indexi oluşturdu. Bunlar:
– GNP PLUS (The Global Network of PLHIV)
– ICW (The International Community of Women Living with HIV/AIDS)
– IPPF (The International Planned Parenthood Federation)
– UNAIDS
Türkiyede bu çalışmayı gerçekleştirebilmemiz için yukarıda isimleri geçen kurumlara ilaveten projeyi yürütebilmemiz için fon desteği sağlayan Avrupa Komisyonuna teşekkür ederiz. Daha önce Nisan 2009 bültenimizde Stigma Index ile aşağıdaki haberi sizinle paylaşmıştık:
Pozitif Yaşam Derneği olarak 36 Mart 2009 tarihlerinde İstanbul Kalyon Otelde yapılan Stigma Index Workshopuna katıldık.
Stigma Index in oluşturulma sebeplerinden en önemlisi HIVe bağlı Damgalama ve Ayımcılık davranışlarını ölçülebilir hale getirmek. Uluslararası bir workshop haline getirilen bu çalıştay IPPF (International Planned Parenthood Federation), UNAIDS, GNP (Global Network of PLHIV) ve ICW (International Community of Woman Living HIV and AIDS) tarafından gerçekleştirildi.
4 gün süren çalıştayda asıl amaç katılımcı ülkelerin Stigma Index oluşturulması çalışmalarına katılması idi.
Stigma Index çalışması HIV/AIDS ile yaşayan kişilerin, HIV dolayısıyla uğradıkları damgalama ve ayrımcılığı ölçmeye yarıyor. Bu çalışmada partner organizasyonlar tarafından geliştirilen profesyonel bir anket ile HIV/AIDS ile yaşayan kişilere uygulanmakta. Çalışma gizlilik ve dürüstlük esasına dayanıyor. Anketi yapan ve yaptıran kişilerin HIV ile yaşıyor olması gerekmekte. Birçok ülkenin katıldığı ve uluslararası platformda damgalanmayı ölçmeye yarayan bu çalışmaya Türkiye’yi temsilen Pozitif Yaşam Derneği olarak bizde katıldık. Damgalama ve ayrımcılık dolayısıyla HIV ile yaşayan kişilerin insan hakları ihlal edilmekte, tedaviye erişimleri engellenmekte, çalışma hakları ellerinden alınmakta, eğitim haklarından mahrum bırakılmaktadır. Hatta bazı durumlarda insanların yasam hakları dahi ellerinden alınabilmektedir.
HIV/AIDS ile yaşayan kişilerin bu tür uygulamalara maruz kalmalarını önlemek amacıyla Universal Action mesajı ve GIPA prensipleri dâhilinde yukarıda sözü edilen organizasyonlar Stigma Index çalışmasını başlattılar.
Çalıştaya katılan ülkeler: Ukrayna, Belarus, Rusya Federasyonu, Estonya, Moldovya, Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan, Türkiye. PYD Stigma Index’in Türkiye’de de uygulanabilmesi için gerekli çalışmaları başlatmış bulunmaktadır.