Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Hizmet Sunumu Genel Müdürlüğü’nün 16 Ağustos 2021 tarihinde çıkardığı 2021/29 sayılı Genelge ile Medikal Ulak Sistemi (“MEDULA”) hakkında bir dizi değişiklik yapılmıştır. Bu değişikliklerden en önemlisi, sistemde depolanan kişisel sağlık verilerinin, kişilerin kendileri ya da özel olarak yetkilendirdikleri vekilleri tarafından yapılan başvurular ile silinmeyeceği ya da bu bilgilere erişimin sınırlandırılamayacağı, bu husustaki taleplerin işleme alınmayacağı yönündedir. Böylece MEDULA sistemine erişimin sınırlandırılması yalnızca mahkeme kararıyla ya da hakkında koruyucu veya önleyici tedbirler alınan kişilerin gizliliği için idari kurum talebi yoluyla çizilmiş durumdadır. Bunun yanı sıra, Genelge’nin yayımlanma tarihinden önce yaptıkları başvurularla MEDULA sistemine erişimi sınırlandırılmış kişilerin sağlık verileri eczacılara, hekimlere ve ilgili sağlık personeline tamamıyla açılmış durumdadır.
Söz konusu düzenleme, anayasal ve kanuni teminat altına alınan kişisel verilerin korunması hakkına ve özel hayatın gizliliğine saygı hakkına doğrudan aykırı olduğu niteliktedir görüşündeyiz. Genelge, Türkiye’de çeşitli sağlık statülerine sahip çok sayıda kişinin sağlığa erişim hakkı, eğitim hakkı ve çalışma hakkı gibi birçok temel hak ve özgürlüğüne etki etme riski taşımaktadır. Toplumsal önyargı ve damgalama sebebiyle gizliliği yüksek hassasiyet taşıyan HIV statüsü bilgisi, kişilerin aksi yönde başvuru dahi yapamayacağı şekilde eczacılara ve sağlık personeline açılmış, HIV’le yaşayanlar mevcut durumdan daha da kırılgan hale getirilmiştir.
Pozitif Yaşam Derneği olarak, usul ve esas bakımından hukuka aykırılık taşıyan Genelge’nin iptal edilmesi ve HIV’le yaşayanların kişisel verilerinin korunması adına idari ve hukuki yollara başvurduğumuzu duyurmak istiyoruz. Bu süre içinde HIV’le yaşayan, ya da hassasiyet arz eden herhangi bir sağlık bilgisi bulunan muhataplarımızın hak ihlallerine karşı temkinli olmalarını istiyor ve hukuki ya da psiko-sosyal danışmanlık hizmetlerimiz için derneğimizle irtibata geçebileceklerini hatırlatmak istiyoruz.
Kamuoyuna duyurumuzdur.