Küresel Fon, Doğu Avrupa ve Merkez Asya Bölgesi, 4. Bölge Toplantısına Katıldık!
17-19 Eylül 2007 tarihleri arasında Tiflisde yapılan 4. Bölge toplantısı, paydaş ülkelerden ilgili bakanlıklar, uluslararası kurum ve kuruluşlar, sektör öncüleri, donörler ve sivil toplum temsilcilerinin katılımıyla yapıldı. Ülkemizden Sağlık Bakanlığı yetkilileri, Küresel Fon Proje Uygulama Birimi yetkililer ve Pozitif Yaşam Derneği başkanı Nejat Ünlü katılım gösterdiler.
Tiflise toplantı tarihinden daha önce varan ekibimiz, Küresel Fon Sivil Toplum Kuruluşları temsilcisi Karlo Boras ve Açık Toplum (Gürcistan) tarafından organize edilen ve 16 Eylül Pazar günü yapılan sivil toplum kuruluşları toplantısına da katıldı. Toplantıya katılan bölge Stkları ile Küresel Fon arasında bilgi alış verişi sağlamayı amaçlayan bu toplantıda, Türkiye erişim noktası derneğimiz, yetkili kişi ise başkanımız Nejat Ünlü seçildi. Bölge STKları ile tanışma ve deneyim paylaşımı fırsatı bulan başkanımız çeşitli ortaklıklar ve fırsatlar teklifleri aldı. Zaman içerisinde değerlendireceimiz bu teklifler ve olası partnerlikler ülkemizin gelecekte önümüzü açacak fırsatlar sunabilir. Ülkemizin Dünya Bankası kriterlerince orta-yüksek gelir seviyesine girmesi nedeniyle Küresel Fona artık başvuramayacak olmasının da konuşulduğu bu toplantıda çeşitli çözüm önerileri üretildi. Toplantı sonunda kurulan dostluklar, fikir paylaşımları, partnerlik önerileri ve Küresel Fonla sürecek daimi iletişim çıktıları gelecekte yürüteceğimiz pek çok çalışmada derneğimize katkıda bulunacak.
17 Eylül Pazartesi günü açılışı Gürcistan First Ladysinin yaptığı toplantı onlarca katılımcının sunumları ve çeşitli değerlendirme toplantılarla devam etti. Katlımcı sayısının yüksek olması, bölge sorunlarının çeşitliliği ve yaşanan sorunların büyüklüğü toplantının önemini gösteriyordu. Ülkelerin yaptıkları sunumlar, başarı hikayeleri ve karşılaşılan sorunlarla ilgili deneyim paylaşımları tüm katılımcılarca ilgiyle karşılandı. Zaman zaman hararetli tartışmaların yaşandığı toplantılar teknik toplantılarla da desteklendi. Bu teknik toplantılarda; kullanılan fonların finansal yönetimleri, Ülke Koordinasyon Merkezleri (CCMlerin) durumları, Tüberküloz ve Sıtma uygulamaları gibi konular ele alındı.
Ülkemizle ilgili çalışmaları ise Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Biriminden Dr. Peyman Altan sundu. Katılımcıların ilgiyle katıldığı sunum sırasında sayın Altan, çalışmalardan ve sonuçlarından bahsettiler. Gelen soruları da cevaplayan sayın Altan, çıkarılan derslere de sunumunda yer verdi. Genel olarak yaşan sorunları üzerine temellenen, çözüm önerileri ile zenginleşen, durum değerlendirmeleri ve sayısal verilerle derinleşen tartışmalar zihin açıcı örneklerle değerlendirildi. Yaklaşık olarak 10 Milyar USDlik bütçesi olan Küresel Fonun nasıl bu fonu değerlendirdiği detaylıca paylaşıldı.
Ülkemizde pek çok kurum ve kuruluşun ne konumda olduğunu bilmediği Küresel Fon tüm harcamalarının % 40ını sivil toplum kuruluşları aracılığı ile yaptığını açıkladı. Sivil toplum kuruluşlarının öneminin altını defalarca çizen Küresel Fon, STKların alanda elde ettikleri İzleme ve Değerlendirme sonuçlarını da paylaştı. Son gün yapılan saha ziyaretlerinde sayın Ünlü çeşitli derneklerden katılımcılarla, metadon tedavisi yapan bir merkezi, Ulusal Aids Merkezini ziyaret ettiler. Diğer bir grup ayrıca Tiflisde sahada çalışan STKları da ziyaret etti. Sayın Ünlünün içinde olduğu gurubun metadon uygulanan merkezde yaptığı incelemelerde tedavi sonuçları ve başarıları/başarısızlıkları paylaşıldı. Tamamen Küresel Fonca karşılanan metadon tedavisi çeşitli zorlukları ve başarıları getiren, ancak HIV yayılımını azaltan bi retki olarak sunuldu. Ulusal Aids Merkezine yapılan ziyaret ise daha fikir verici ve etkileyici idi. Tamamen Küresel Fon kaynaklarınca revize edilen 3 ayrı binada farklı çalışmalar yürütülmekteydi. İlk binada ayakta ve yatarak tedavi uygulanmakta olup, taşıyıcıların takipleri de burada yapılmaktaydı. İkinci binada ilaç etkileşimleri, direnç testleri, cd4 ve western blot testleri hızlıca yapılmakta ve son teknoloji sahibi makinalarda hızlı, kesin ve hassas sonuçlar alınmaktaydı. Üçüncü binada co-enfeksiyonlar, fırsatçı enfeksiyonların etkileri ve çapraz varyasyonları gibi durumlar izlenmekteydi. Kısa bir süre önce derneğimizi de ziyaret eden ekipten bazı doktorlarla konuşma fırsatı bulan sayın Ünlü, ülkemizde yaşayan ama takipleri Gürcistanda yapılan taşıyıcıların durumları ile ilgili doktorlardan bilgi aldılar. Ortak çalışmalar yapmak istediklerini belirten doktorlar konuyu biran önce gündemimize almamızı istediler. Daha önce de çeşitli platformlarda konuyu dile getirdiğimizi, takipçisi olduğumuzu kendilerine ilettik.
Saha ziyaretleriyle biten programın ardından Küresel Fonun aslında ülkemiz için ne kadar önemli olduğunu fark edemediğimizi, yeterince özenli ve dikkatli davranmadığımızı düşünmeden edemedik. Sahada çalışan bizim gibi dernekler için kaynağın ne kadar önemli olduğunu bilerek Küresel Fon gibi kaynakların değerlendirilmesi gerçekten çok önemli. Bu nedenle alandaki sivil toplum kuruluşları Küresel Fona yeniden başvurmanın yollarını bulması gerekmekte.